اقتصادی - نظر: ۰
سید پرویز جلیلی کامجو/ تأملاتی پیرامون جنبههای اقتصادی سبک زندگی(1)؛
چرا کیفیت کالاهای ایرانی مطلوب نیست؟
افزایش کیفیت کالاهای داخلی یکی از شاخصهای اصلی اقتصاد مقاومتی است؛ اما سؤال اصلی این است که با وجود اهمیت موضوع کیفیت و تأکید بر آن، چرا در اقتصاد ایران به این مسئله به صورت جدی پرداخته نمیشود؟ آیا این مسئله نشان از وجود مشکلات ساختاری و ریشهای در زمینهی ارتقای کیفیت در اقتصاد ایران نیست؟
گروه اقتصادی برهان/ سید پرویز جلیلی کامجو؛ «اعتماد» یکی از ابعاد سرمایهی اجتماعی است که وجود آن در جامعه باعث کاهش هزینههای مبادله و تسهیل مبادلات میشود و مزایای مثبت خارجی فراوانی برای جامعه ایجاد مینماید. متأسفانه امروزه جامعهی ایرانی از این سرمایهی اجتماعی تا حد زیادی محروم است و یکی از مصادیق آن این است که مصرفکنندگان به توزیعکنندگان و تولیدکنندگان داخلی اعتماد ندارند. کیفیت محصولات و ارائهی مناسب خدمات، که اعتماد عمومی به خدمات و تولیدات داخلی را افزایش میدهد، از مهمترین عوامل رشد اقتصادی محسوب میشود. نگرشهای جدید در بحث مدیریت کیفیت، اثبات کرده است که ارزانترین مسیر در فعالیت اقتصادی بنگاهها و ماندگاری تولیدکنندگان در بازارهای هدف، عبارت است از: «ارتقای کیفیت تولیدات»
با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر توجه به کیفیت تولیدات داخلی، در این مقاله برآنیم تا دلایل کاهش سطح کیفی تولیدات کالاهای داخلی را از ابعاد مختلف ارزیابی کنیم. البته بحث کیفیت، هم در بخش «خدمات» و هم در بخش «کالاها» مطرح است؛ اما در این مقاله به بحث پایین بودن کیفیت خدمات دولتی و خصوصی در ایران نمیپردازیم و فقط کیفیت کالاها را در نظر خواهیم گرفت. مهمترین مزیت افزایش کیفیت کالاهای داخلی این است که منجر به افزایش قدرت رقابتپذیری کالاهای ایرانی در سطوح بینالمللی و منطقهای، افزایش تمایل بازار داخلی به خرید کالای بومی و کاهش واردات و وابستگی به خارج خواهد شد. همچنین قابل ذکر است که افزایش کیفیت کالاهای داخلی یکی از شاخصهای اصلی اقتصاد مقاومتی است و همین امر اهمیت این موضوع را دوچندان مینماید. اما سؤال اصلی این است که با وجود اهمیت موضوع کیفیت و تأکید بر آن، چرا در اقتصاد ایران به این مسئله به صورت جدی پرداخته نمیشود؟ آیا این مسئله نشان از وجود مشکلات ساختاری و ریشهای در زمینهی ارتقای کیفیت در اقتصاد ایران نیست؟
کیفیت (Quality)
کیفیت کالا، توانایی و قابلیت کالا در انجام وظایف محوله و مورد انتظار است که شامل دوام، زیبایی ظاهری، قابلیت اعتماد، تعمیرپذیری آسان، سهولت استفاده و سازگاری با محیط زیست، در کنار قیمت مناسب می-شود و در تعیین جایگاه کالا در بازار و نزد مصرفکنندگان، نقش بسزایی ایفا مینماید.
کیفیت را از 3 بُعد تولیدکننده، مصرفکننده و قوانین میتوان مورد تجزیه و تحلیل قرار دارد که هر مورد نیز در چند بخش قابل بررسی است.
عوامل مربوط به تولیدکننده:
ضعف بخش تولید
بخش تولید در ایران به دلایل مختلف، از جمله ضعف شاخصهای 10گانهی کسبوکار، نوسانات سطح عمومی قیمتها و نرخ ارز، افزایش ریسک تولید، نرخ بهرهی بالا و سیستم نامناسب تأمین مالی، سودآوری بخش واسطهگری، عدم حمایت دولت به خصوص در بخش هدفمندی یارانهها، دستوری بودن نرخ بهره و قیمت برخی کالاها و دستمزدها و... ضعیف شده است و این امر منجر به عرضهی کالای کمکیفیت خواهد شد.